Informatie over onze nieuwsbrief? Klik hier Informatie over wandelingen rondom het Spanjaardgemaal? Klik hier
Aan de T-splitsing van de Piepersveldweg en de Veldhuisweg te Borne ligt een bijzonder gebouw met een waterbassin. Dit is het oude Spanjaardgemaal, dat in de textielperiode het water uit de Deurningerbeek pompte en via een buizenstelsel vervoerde naar de textielfabriek van Spanjaard. Hier werd het onder andere gebruikt voor het wassen en bleken van het linnen. Het is een gemeentelijk monument en een belangrijk industrieel erfgoed in de gemeente Borne. Het werd destijds in de volksmond ‘Het Watermachientje’ genoemd.
Tot 1967 hebben vele Bornenaren hun brood verdiend in de textielfabrieken van Spanjaard. Wij willen deze historie levendig houden. Het in 1916 gerealiseerde Spanjaardgemaal is het enige werktuig/gebouw dat nog herinnert aan de rijke textielhistorie van Borne. Het monument van de fabrieksfluit is geplaatst op de hoek van de Stationsstraat/Parallelweg. De fluit zelf is in bruikleen gegeven aan het Bussemakerhuis te Borne. Het Oude Badhuis aan de Stationsstraat is tegenwoordig in gebruik als mortuarium.
Burgerinitiatief
Het gebouwtje dreigt door de tand des tijds steeds verder te worden aangetast. Peter Welles, zelf zijn arbeidzame leven gestart bij textielfabriek Spanjaard, trok heeft zich enkele jaren geleden het lot van dit monument aan. In overleg met de eigenaar ondernam hij diverse acties om het gebouw en de omgeving in ere te herstellen. Welles richtte in 2016 de Stichting Vrienden van het Spanjaardgemaal op met als doel verder herstel/renovatie van het gebouw en de omgeving te bewerkstelligen. Tevens werd onderzocht of het monument weer als gemaal zou kunnen functioneren. Zo zou water kunnen worden opgepompt ten behoeve van de nabij gelegen burgermoestuin. Het is de intentie om het historische gemaal als een educatief en recreatief rustpunt binnen de gemeente Borne te positioneren.
Actueel
Hulp gevraagd bij onderhoud
Giel Kuijpers (links) en Frank Waanders bij het Spanjaardgemaal.
Twee jaar geleden werd het project afgesloten waarbij het Spanjaardgemaal, in de volksmond ook bekend als het Watermachientje’, werd gerenoveerd. Het oudste industriële monument dat de gemeente Borne rijk is, werd daarmee grotendeels in ere hersteld.
Voor het projectbestuur van de Stichting Vrienden van het Spanjaardgemaal dat het proces van de renovatie begeleidde, zat de klus er op dat moment in feite op.Maar uiteraard houden de werkzaamheden rond het gebouwtje daarmee niet geheel op.
De stichting is verheugd dat buurtbewoners Giel Kuijpers en Frank Waanders het voortouw hebben genomen om periodiek onderhoud bij ‘Het Watermachientje’ en de directe omgeving daarvan te plegen. Met enkele andere enthousiastelingen hebben ze al diverse malen het gras gemaaid en het groen gesnoeid om het aanzien van het Spanjaardgemaal netjes te houden. Ook ruimden ze diverse voorwerpen op, die door voorbijgangers in de vijvers of het terrein waren achtergelaten.
Geen verplichting
Omdat vele handen licht werk maken, zouden ze het op prijs stellen als meer vrijwilligers nu en dan een bijdrage willen leveren om met snoeisnaar en ander tuingereedschap de omgeving van het gemaaltje toonbaar te houden. Zoals Giel Kuijpers het omschrijft: “Het is geen verplichting, je zit nergens aan vast. Maar als je eens een halfuurtje of wat langer vrij bent, dan zou het mooi zijn als je nu en dan komt helpen. Zeker als je ook nog eens dichtbij in de Bornsche Maten woont. Af en toe als groep de handen uit de mouwen steken, is ook nog eens goed voor de saamhorigheid in de buurt.”
Pareltje van Borne
Frank Waanders voegt eraan toe: “Er zijn soms van die pareltjes in je mooie dorp die wat onderhoud nodig hebben. Om het gemaaltje blijvend op een pareltje te laten lijken, moet er soms nog wel wat lichte bosarbeid worden gedaan. Mocht je tijd hebben, meld je dan bij een van ons aan of kom donderdagavond 3 juli naar ‘Het Watermachientje’ op de hoek van de Veldhuisweg en Pieperveldsweg. Vanaf 19.00 uur gaan we weer verder bij onze mooie blikvanger aan de rand van Borne. Neem wel zelf takkenschaar en handschoenen mee, want de bramenstruiken prikken en zijn taai.”
En hij besluit: Wie weet geeft Kareltje #slagomborne er wel een extra punt voor als je komt op zijn oergrond #rentohofstedekrull #3kearls.
Om je aan te melden of voor meer informatie: neem contact op met
Giel Kuijpers Telefoon 06 – 26 66 04 76 E-mail: gielkuipers@hotmail.com
Frank Waanders Telefoon 06 – 14 43 94 76 E-mail: faawaanders@gmail.com
Wilt ook u onze nieuwsbrief ontvangen? Stuur dan een mailtje naar secetaris@spanjaardgemaal
