Burgerinitiatief

Het gebouwtje dreigt door de tand des tijds steeds verder te worden aangetast. Peter Welles, zelf zijn arbeidzame leven gestart bij textielfabriek Spanjaard, trok heeft zich enkele jaren geleden het lot van dit monument aan. In overleg met de eigenaar ondernam hij diverse acties om het gebouw en de omgeving in ere te herstellen. Welles richtte in 2016 de Stichting Vrienden van het Spanjaardgemaal op met als doel verder herstel/renovatie van het gebouw en de omgeving te bewerkstelligen. Tevens werd onderzocht of het monument weer als gemaal zou kunnen functioneren. Zo zou water kunnen worden opgepompt ten behoeve van de nabij gelegen burgermoestuin. Het is de intentie om het historische gemaal als een educatief en recreatief rustpunt binnen de gemeente Borne te positioneren.

Actueel

Renovatie Spanjaardgemaal afgerond

INITIATIEFNEMER PETER WELLES EN WETHOUDER MARTIN VELTEN HEROPENEN ‘WATERMACHIENTJE’

Met een druk van initiatiefnemer Peter Welles op de knop die een visuele presentatie start en het tappen van drinkbaar gemaakt vijverwater door wethouder Martin Velten van Borne werd vrijdagmiddag de renovatie van het uit 1916 daterende Spanjaardgemaal officieel afgerond.

Betrokkenen van het eerste uur, vrijwilligers, individuele personen en vertegenwoordigers van de media en van organisaties die de opknapbeurt mede mogelijk maakten, waren aanwezig bij de (her)ingebruikneming van het in de volksmond als ‘Het Watermachientje’ bekend staande gebouwtje, dat in de loop der jaren danig door de tand des tijds was aangetast.

Voorzitter Valentijn Thuring opende de bijeenkomst door te herinneren aan de start van het project, dat in 2016 begon met de oprichting van de door hem geleide Stichting Vrienden van het Valentijn. “Wat bracht ons als bestuur ertoe om dit karwei aan te gaan? Wij werkten niet bij de Spanjaardfabriek. Wij wonen niet in de Bornsche Maten, wij zijn zelfs niet allemaal Bornenaar en voor zover ik weet heeft geen van ons z’n eerste meissie op een zwoele zomeravond hier na het zwemmen gezoend. Nee, wij waren gewoon enthousiast en zagen dat er wat moest gebeuren om dit stukje Bornse geschiedenis opnieuw tot leven te brengen en te bewaren voor de toekomst.”

Onmisbare steun
De eer daarvoor komt in eerste instantie Peter Welles toe. De Hengeloër nam het initiatief voor het oprichten van de stichting en toonde zich standvastig, ook toen diverse hobbels in het traject naar de realisering van zijn plan opdoken. Hij had daarbij de onmisbare steun van vooral Jan Mulders en Johan Klasens, de schrijvers van het projectplan voor het behoud en de ontwikkeling van het pompgebouw en de omgeving. Zij regelden ook de eerste fondsen en zetten zich tijdens het eerste coronajaar vol in om het projectplan te vervolmaken en goedgekeurd te krijgen, waarmee een aanzienlijke Europese Leaderbijdrage werd verworven.

In 2019 verwierf de gemeente Borne het gebouw en de omliggende vijvers in eigendom. Een projectbestuur onder leiding van Valentijn Thuring voltooide sinds drie jaar geleden met steun van karwei, dat voorafging aan de ‘heropening’ van vrijdag.

Na het uitgebreide intro van Thuring werd Peter Welles door hem uitgenodigd met een druk op de knop de visuele presentatie te starten, die bezoekers van het gemaaltje vanaf nu kunnen zien en horen als ze er een kijkje nemen. Een bijzonder moment voor de Hengeloer, die ervan genoot: “Het is geworden zoals het al jaren de bedoeling was. Het is hartstikke mooi geworden. Dit is een prachtige dag.”

Gewoon gesloopt
Wethouder Martin Velten bekende dat hij bij zijn eerste kennismaking met Borne niet veel op had met het gebouwtje. “Eerlijk gezegd heb ik best eens gedacht of het niet gewoon gesloopt zou moeten worden. Achteraf kan ik alleen maar zeggen dat het gelukkig niet is gebeurd. Vroeger was deze locatie van belang voor de werkgelegenheid en de industrie. Nu blijft ze hopelijk generaties lang dienst doen als punt voor educatie en als toeristisch rustpunt. Dan worden we allemaal blij met elkaar.”

Waar Valentijn onder meer de gemeente prees voor haar medewerking en meedenken, ontkwam  hij niet aan een kritische noot naar andere overheden. “We hebben de mooie kanten van de overheid gezien waaronder behalve de vasthoudendheid en flexibiliteit van de gemeente Borne ook die van het Waterschap Vechtstromen. Helaas hebben we overheidsinstanties meegemaakt die dusdanig star dan wel zo bureaucratisch zijn dat er onbehoorlijk veel gevraagd wordt van vrijwilligers die zich inzetten voor de gemeenschap. Blijkbaar begrijpen burgers beter hoe participeren in de samenleving werkt dan een aantal overheden.”

De preses kondigde ook alvast aan dat het de bedoeling is dat het huidige bestuur binnen afzienbare tijd plaats maakt voor opvolgers. “Ons thema, schoon water, was vroeger belangrijk. Schoon water blijft belangrijk. Straks zullen er nieuwe mensen zijn die dit mooie project verder compleet maken en onderhouden.“

De geanimeerde bijeenkomst werd afgesloten onder het genoot van een drankje en een hapje.

Wilt ook u onze nieuwsbrief ontvangen? Stuur dan een mailtje naar secetaris@spanjaardgemaal